De groten der aarde wachten geduldig op je in Schots Ayrshire
door Eric Korver
Soms zit de magie van een golfcourse helemaal niet in een geweldige hole, een prachtig uitzicht of een fantastische green. Of zelfs niet in een combinatie van die factoren. Soms zit de magie gewoon in de baan zelf. In de historie. Het is maar een select aantal golfcourses dat zich een dergelijke status kan aanmeten, maar aan de Schotse westkust hebben ze er daar wel een aantal van.
Daar lopen we de dan. Wind in de haren, gras onder de voeten. De frisse zeewind vanuit de Firth of Clyde maakt het allemaal niet makkelijker. De holes zijn al lastig genoeg op zich en de greens laten zich keer op keer lezen als een thriller. Linksgolf zoals het hoort te zijn. Zeker deze dag. Want dat gras onder onze voeten is niet zomaar gras. Het is heilig gras. Het gras van Prestwick. 'Birthplace of The Open', zoals ze het hier zelf zeggen. En zo is het.
We hebben een ware legende onder onze voeten, en dat is niet de laatste keer deze week. Aan de kuststrook iets ten zuiden van Glasgow is het een feest voor de golfer met historisch besef. Want niet alleen gaat het hier om legendarische golfcourses als Prestwick, Royal Troon en Turnberry, nee, het zijn ook nog eens legendes die hier in het verleden golfhistorie schreven.
Eenvoud
In het clubhuis van Prestwick, indrukwekkend in al z'n eenvoud, is daar veel van terug te zien. Op deze baan ontstond inderdaad het fameuze Brits Open. Eerst editie? In 1860 toen en Willie Park Sr de beste was van een ongetwijfeld nog niet zo groot gezelschap. Hij won The Open nog drie keer voor zijn zoon Willie Park Jr het overnam. Tussendoor de hegemonie van Tom Morris Sr en Jr, ook al vader en zoon. Latere winnaars, rond de eeuwwisseling, Harry Vardon en James Braid. Namen die met gouden letters in de geschiedenis van de sport staan gekerfd.
De oude Morris, fameus geworden als gewoon 'Old Tom Morris', was ook de man die Prestwick ontwierp. Eerst twaalf holes, met een monster van 578 yards als opener. Dat was in 1851, meer dan anderhalve eeuw geleden. Negen jaar later werd het eerste Open gehouden op Prestwick, dat in totaal liefst 24 keer host was, voor het laatst in 1925.
Van die oude course zijn zes greens nog steeds in gebruik, vertelt Jamie Darling. De man van het toerismebureau van Ayrshire kent niet alleen de streek op z'n duimpje, maar weet ook alles van de courses waar hij zelf opgroeide. Op een wat hoger gelegen tee wijst hij om zich heen. ,,Drie holes zijn nog steeds origineel'', vertelt hij. ,,Aan de tweede, de vierde en de vijfde is al die jaren niets veranderd.'' Ook de namen niet. De Alps, Cardinal en Sea Headrig klinken nog steeds indrukwekkend.
Herinnering
Het moeilijkste van een ronde op Prestwick is eigenlijk nog het bezoek aan de shop. Dát je hier iets moet meenemen, staat vast. Maar wat? Wat is een passende herinnering aan een ronde op een baan als deze? Het wordt een pinflag. Prachtig oud logo, met de tekst 'Birthplace of The Open'. Dat wordt een sieraad aan de muur.
Een muur die best eens snel vol kan zijn als de volgende stop alweer zo'n klassieker is. Een dag later draaien we bij een heerlijk zonnetje de parkeerplaats op van Turnberry. Of Trump Turnberry, zoals het tegenwoordig heet sinds Trump in 2014 de baan kocht. De smaak van de president is duidelijk zichtbaar. Vooral in en rond het clubhuis en het enorme hotel veel pracht en praal, iets wat gevoelsmatig eigenlijk helemaal niet past bij de eenvoud van een linkscourse, ook niet als die Turnberry heet.
Turnberry
Maar de huidige situatie doet niets af aan het verleden. Vier keer werd hier het Open Championship gehouden. Tom Watson, Greg Norman, Nick Price en Stewart Cink boekten op Turnberry memorabele zeges, met het laatste Open hier in 2009. Fameus is Turnberry natuurlijk vooral vanwege de vuurtoren, die vooral op de negende hole prachtig in beeld komt. Als je op de tee staat van die machtige par 3, voor je de golven stuk ziet slaan op de kliffen en heel in de verte, aan de andere kant van dat woeste water, de green ontwaart, dan is het eerst genieten en daarna alle moed verzamelen om die green aan te vallen.
Turnberry heeft overigens een tweede course die ook zeer de moeite waard is: de King Robert the Bruce, vernoemd naar de vermaarde eerste koning van Schotland, die in 1306 de kroon besteeg na de opstand onder leiding van William Wallace. Koninklijk is de baan nog niet direct, maar wel de moeite zeer waard. Helemaal als je toch van het 'Turnberry-gevoel' wilt genieten zonder daar direct dik driehonderd pond voor neer te tellen. Dan is de 120 pond voor deze baan zeer acceptabel.
Vuurtoren
En vergis je niet, ook hier komt de vuurtoren in beeld. Meer dan dat zelfs. Op de holes acht en negen speel je prachtig naar het markante gebouw toe, en ook hier zijn de uitzichten adembenemend mooi. De Isle of Arran is overal zichtbaar, maar ver achter de vuurtoren verrijst ook Ailsa Craig uit zee, het eiland waarnaar de fameuze Ailsa Course is vernoemd.
Dat lijkt misschien gewoon een flinke rots, maar ook daar zitten mooie verhalen aan. Smokkelaars gebruikten het eiland als tussenstop op hun weg naar Ierland. Vandaar ook wel de bijnaam 'Halfway Island'. Maar het bekendst, vertelt Jamie Darling, is Ailsa Craig misschien wel in de wereld van curling. ,,Het graniet dat daar te vinden is, is uiterst geschikt voor het maken van curlingstenen. De beste stenen hebben absoluut graniet van Ailsa Craig in zich.''
Royal Troon
Meer naar het noorden ligt nog zo'n klassieker: Royal Troon. Daar ook ons hotel voor deze dagen, het Marine Troon Hotel, pal aan de achttiende en eerste fairway van Troon en meteen daarachter de zee. Een beter uitzicht kun je eigenlijk niet hebben als golfer. En niet alleen de baan barst van de historie, dat geldt ook voor het statige hotel, dat door de vele jaren heen tal van topgolfers onderdak bood. Een perfecte uitvalsbasis om de banen van Ayrshire te ontdekken.
Royal Troon was liefst negen keer gastheer voor The Open, met Arnold Palmer en Tom Watson als fameuze winnaars. De laatste zege, drie jaar geleden, kwam op naam van Henrik Stenson, na dat legendarische gevecht met Phil Mickelson. Deze baan heeft misschien wel de kortste beroemdste hole van al die banen waar The Open werd gespeeld. Hole acht, 'The Postage Stamp' meet slechts 110 meter, maar tjonge, wat zijn hier toppers de mist in gegaan. Het postzegeltje wordt namelijk bewaakt door indrukwekkende bunkers. Mis je die, maar ook de green, dan heb je alsnog grote problemen.
Ook hier een tweede baan, en zelfs ook nog een derde, met hetzelfde verhaal als op Turnberry. De Old Course, alleen toegankelijk op maandag, dinsdag en donderdag, kost je dit jaar 250 pond. De Portland Course, op dezelfde dagen, doet slechts 85 pond.Toegegeven, niet helemaal dezelfde beleving, maar zeker goed voor een aangename ronde en toch een beetje dat 'Troon-gevoel'.
Muntje opgooien
Dan heeft Ayrshire natuurlijk nog wel meer te bieden. Een paar kilometers vererop liggen twee beroemde broertjes, de Glasgow Gailes en de Western Gailes. Prachtige courses met een opmerkelijk verhaal, vertelt professional Nick Walton. ,,Het land behoorde aan de boerenfamilie Gailes. Ze konden daar twee courses bouwen, allebei aan zee. Er is echt een muntje opgegooid, waarna werd gekozen tussen links en rechts. De ene baan werd Western Gailes, de ander Glasgow Gailes.'' Enig propleempje: er zit 35 mijl tussen beide banen. ,,Maar we zijn wel samen één club. Een unieke situatie.''
Nog een mooi verhaal. Want al die prachtige banen langs de kust waren maar moeilijk bereikbaar voor de golfers in Glasgow. Daar werd iets op verzonnen. ,,Er zaten twee golfers van de Gailes in het bestuur van de spoormaatschappij. Die hebben een lijn laten aanleggen van Glasgow langs de kust, met op vrijwel elke golfbaan een stationnetje. Dat werkte geweldig. Zaten de spelers na hun ronde in de bar, dan klonk er een bel en hadden ze vijf minuten om klaar te staan op het station.''
Fantastisch
Geen woord van gelogen, want die treinbaan loopt er nog steeds. Dat zie je als golfer vaak genoeg als je de beide Gailes speelt. En dat is absoluut een aanrader, want ze zijn allebei werkelijk fantastisch. Of je nou de Glasgow Gailes speelt, of de Western, het maakt eigenlijk niets uit voor het plezier dat je eraan beleeft. Ruige holes, snelle greens, altijd de zee in zicht. Eerlijk? Die grote namen zijn geweldig, maar misschien hebben we van deze twee rondjes nog het meest genoten. En van het vertrek op de Western Gailes. Daar praat Henry Greenwood je de baan in. Doet ie al dertig jaar, en ook al is hij inmiddels 84, aan stoppen denkt hij niet. ,,Deze baan is mijn leven'', vertelt hij. We geloven hem onmiddellijk.
