De pijn van Joost Luiten

Joost Luiten neemt zelden een blad voor de mond. Misschien wel nooit. En de meest succesvolle golfer van Nederland is steevast goudeerlijk en hard voor zichzelf. Daar kijkt niemand meer van op. Maar toch, de manier waarop Joost Luiten na de derde ronde op Bernardus zijn gevoelens deelde, kwam wel binnen. De pijn van Joost Luiten was voelbaar voor iedereen.

Natuurlijk, het is tot nu toe nog niet het seizoen van Joost Luiten. De 36-jarige Bleiswijker worstelt, boekt niet de resultaten waaraan hij gewend is, en brak na vele jaren met zijn coach Phil Allen. Maar de eerste ronde in het Dutch Open dompelde iedereen meteen weer in euforie. Luiten alleen aan de leiding na een briljante ronde, liefst zeven onder par.

Het bleek – helaas – vooralsnog een incident. Twee dagen later was Luiten geen schim meer van de stralende golfer die alle complimenten in ontvangst nam. Na een ronde van plus zeven, met zeven bogeys en een dubbel bogey hing hij als een aangeslagen bokser in de touwen. Wég goed gevoel, wég gedroomde titelkansen. ,,Een lijdensweg’’, verzuchtte Luiten. ,,Dit doet echt pijn, is mentaal echt zwaar. Dit zijn echt de dagen waarop je denkt ‘ik stop ermee’.’’

In de achttien voorgaande holes zag Luiten eigenlijk niets goed gaan, en dat gaf hij ook ruiterlijk toe. Geen excuses, geen uitvluchten, niet wijzen naar anderen. ,,Niks lukte, niks ging. Het was echt vechten tegen mezelf. Ik schaamde mezelf kapot. Ja, echt, zo erg is het. Het liefst was ik na negen holes van de baan gestapt. En dat overkwam me niet alleen vandaag, dat is wel vaker de laatste tijd. Dat maakt dit ook echt zwaar. Het leek alsof alles wat ik donderdag deed en hoe goed dat voelde ergens op het nachtkastje was blijven liggen. Het was er gewoon niet, geen seconde. Dan is het moeilijk dat om te draaien.’’ Zuchtend: ,,Het is op dit moment gewoon zielig hoe ik speel.’’

Schaamte

Luiten deed ook weinig moeite in de baan zijn emoties te maskeren. En alles passeerde de revue in de pakweg vijf uur dat hij op de course was. ,,Van cynisme tot schaamte, frustratie en woede. Het liefst breek je elke club in je tas, maar dat schiet ook niet op. Je gaat gewoon overal doorheen. Dat is het moeilijk. Je moet dat een plekje geven, maar daar heb je geen tijd voor, want dan krijg je alweer de volgende dreun om je oren. Dat is wat golf zo zwaar maakt.’’

Het was niet vreemd dat Luiten tot op het bot gekweld het clubhuis opzocht. ,,Dit zijn de dagen waarop je terugdenkt aan de dag waarop je besloot profgolfer te worden. Was ik maar gewoon gaan studeren, dan had ik een stuk minder frustratie gehad. Dat leven lijkt me soms best aantrekkelijk, om niet die druk te hebben, niet die frustratie. Maar goed, aan de andere kant hoort dat bij dit vak.’’

Luiten wekte de indruk dat de frustratie diep zat, dat hij even de ergernis kwijt moest. Viel mee, legde hij uit. ,,Het is wat het is. Dat is niet altijd leuk om te vertellen, en misschien ook wat niemand wil horen, maar het is wél de realiteit. Dit soort rondes doet pijn. Het liefst ga je in rook op en sta je niemand te woord, want je schaamt je kapot. Alleen: het is niet anders.’’

Hard

De realiteit is hard, vervolgt Luiten. En niet alleen voor hem. ,,Golf is gewoon hard. Dat spelletje is verdomme. Het houd je heel klein, met beide benen op de grond. Maar tegelijkertijd kom je in je hotel, gooi je je clubs in de hoek en het liefst pak je ze er nooit meer uit. Diep van binnen weet je ook hoe goed je bent, en dat dat geen oplossing is. Maar het is wel het gevoel dat op zo’n moment overheerst.’’

Het spel van de eerste ronde zag Luiten bij vlagen terug in zijn slotronde, die afgezien van een beroerde start zeker niet slecht was. ,,Ik maak dan toch weer heel makkelijk de birdies, ook op moeilijke holes. Eigenlijk moet ik mezelf dat meer voorhouden dan de slechte dingen. Je herinnert je liever positieve punten dan slechte dingen, maar tegelijkertijd zijn het wel die slechte dingen die voor de frustratie zorgen, niet de goede. Daar moet je doorheen, maar dat is ook het frustrerende voor mij. Zo speel ik namelijk al een paar weken; heel erg goed of heel erg slecht. Elke keer moet ik terugvechten, en dat is mentaal zó zwaar. Daar word je heel moe van. En ik bén ook gewoon heel moe. Komt door hoe je golft. Continu vechten kost veel meer moeite dan drie onder staan na vier holes. Als ik afgelopen donderdag nog achttien holes had moeten doen, was ik gewoon doorgegaan. Dan voel je dat niet.’’

Niet altijd leuk

Luiten heeft wat moeilijke periodes gehad in zijn lange loopbaan, maar die hadden vrijwel allemaal te maken met fysiek ongemak. Je bent geneigd te zeggen dat hij nu in de moeilijkste fase zit die hij ooit meemaakte. ,,Ik heb het inderdaad eerder wel moeilijk gehad, maar bij deze is het ook met alles er omheen. Afscheid nemen van een coach waar je twintig jaar bij bent gebleven is niet leuk. Gaat je ook niet in de koude kleren zitten. Dat zien heel veel mensen niet, maar achter de schermen is het niet altijd even leuk. Maar dat zijn keuzes die je moet maken, en daar sta ik nog steeds achter. Dan moet je jezelf wel de tijd geven, maar makkelijk is anders. Als het makkelijk was, had iedereen hier wel z’n geld mee kunnen verdienen. Maar golf is gewoon echt heel moeilijk en heel frustrerend. Dat is ook de reden waarom we veel geld kunnen verdienen. Ieder ander had al z’n clubs gebroken en nooit meer gegolfd. Maar wij zijn ergens zó gek in ons hoofd om elke keer toch maar weer terug te gaan naar die klotebaan en waar ballen te gaan slaan en wéér die frustratie op te zoeken. Soms denk ik wel eens: ik kan niet wachten tot ik klaar ben.’’

Maar het is simpel: Luiten houdt gewoon te veel van dat spelletje. ,,Dat is ook de reden dat je steeds terug. Je weet diep van binnen dat je goed bent, dan wil je daarnaar terug. Ik weet wat ik kan, wil naar mijn potentie spelen. Dát is voor mij nu de uitdaging.’’

De week na het Dutch Open stapte Luiten na vijf holes in de Porsche European Masters van de baan na een desastreuze start. Een. dag later kondigde hij eerlijk en moedig aan dat hij momenteel mentaal niet in staat is topgolf te spelen en voorlopig even afstand te nemen van de sport. ,,Dat kan twee weken zijn, twee maanden of misschien zelfs langer.’’